Jak wynika z raportu Short-term outlook for EU agricultural markets in 2023, opracowanego przez Unię Europejską, ogniska afrykańskiego pomoru świń (ASF) nadal ograniczają potencjał eksportowy unijnej wieprzowiny na rynek chiński. Spadek eksportu o 40% w 2022 r. był również częściowo spowodowany ograniczoną podażą. Eksperci zakładają, że sytuacja ASF nie zmieni się zasadniczo w 2023 r. Skutek? Nadal będzie powodować zmniejszenie podaży w dotkniętych wirusem krajach UE. Ograniczy także zakres, w jakim unijni producenci wieprzowiny wykorzystają rosnący popyt importowy z Chin. Przekierowanie eksportu do innych miejsc docelowych, takich jak Japonia (+23% prognozowany wzrost eksportu), Filipiny (+21%), Korea Południowa (+12%) Australia (+19%) mogłoby złagodzić negatywny wpływ na wolumen eksportu. Generalnie jednak, zdaniem znawców rynku, eksport wieprzowiny z UE w 2023 r. odnotuje dalsze spadki.
UE najważniejszym na świecie eksporterem produktów wieprzowych
Hiszpania, Dania, Holandia i Niemcy – te kraje są czterema głównymi eksporterami wieprzowiny (75% całkowitego eksportu UE). Eksport jest w dużej mierze napędzany popytem z rynków azjatyckich i Wielkiej Brytanii. W ostatniej dekadzie ogromnie wzrosło uzależnienie od eksportu wieprzowiny do Chin. Wzrost ten dobiegł końca wraz z ożywieniem chińskiej produkcji krajowej i wynikającym z tego niższym popytem importowym.
Afrykański pomór świń stanowi globalne zagrożenie dla sektora trzody chlewnej, a także odgrywa dużą rolę w handlu wieprzowiną. Wiele krajów blokuje dostęp do rynku wieprzowiny z państw członkowskich, w których występują ogniska ASF, nawet jeśli choroba dotyka tylko dzików.
Zdrowie zwierząt to priorytet
Zdrowe zwierzęta są podstawą zdrowego i zrównoważonego sektora trzody chlewnej. Dlatego afrykański pomór świń jest obecnie jednym z największych zagrożeń dla unijnego sektora trzody chlewnej. ASF występuje już na pięciu kontynentach, w ponad 70 krajach i jest jednym z najtrudniejszych globalnych problemów zdrowotnych zwierząt, przed którymi stoi świat.
Choroba ta ma poważne konsekwencje ekonomiczne dla producentów trzody chlewnej. Wzmocniony pasywny nadzór na fermach trzody chlewnej i kampanie uświadamiające dla hodowców trzody chlewnej, lekarzy weterynarii, myśliwych, obywateli, zwłaszcza kierowców ciężarówek, zbieraczy grzybów i owoców leśnych, podróżników itp. mają więc kluczowe znaczenie.
Sposoby walki z ASF
Obecnie nie ma zatwierdzonej i dostępnej na rynku szczepionki do zwalczania wirusa. Niemniej jednak uruchomiono projekty badawcze, w tym finansowany przez UE projekt VACDIVA, których celem jest opracowanie bezpiecznej i skutecznej szczepionki dla dzików i świń domowych.
Bezpieczeństwo biologiczne nadal stanowi ogromne wyzwanie dla niektórych gospodarstw hodujących trzodę chlewną. Gospodarstwa o niskim bezpieczeństwie biologicznym stwarzają większe ryzyko infekcji i rozprzestrzeniania się ASF. Właściwe zarządzanie populacją dzików jest konieczne we wszystkich częściach UE.
Jeśli chodzi o zdrowie zwierząt, Europejska Grupa Refleksyjna ds. Wieprzowiny zaleca*:
– wspieranie skutecznych środków bezpieczeństwa biologicznego w całym sektorze trzody chlewnej i podczas polowań na dziki,
– wspieranie środków za pośrednictwem krajowych planów działania na rzecz dzikich świń w celu uniknięcia rozprzestrzeniania się afrykańskiego pomoru świń w Unii oraz wymiana wiedzy i najlepszych praktyk między państwami członkowskimi;
– wdrożenie wszystkich dostępnych narzędzi, w tym interwencji w ramach WPR, w celu poprawy skutecznych środków bezpieczeństwa biologicznego;
– wspieranie rozwoju szczepionek dla dzików i świń domowych;
– większe zaangażowanie we współpracę z państwami trzecimi, w tym w ramach organów międzynarodowych, takich jak WTO i WOAH, w celu zapewnienia uznania unijnej zasady regionalizacji;
– dalsze koncentrowanie się na wyzwaniach związanych z opornością na środki przeciwdrobnoustrojowe.
Zgodnie z informacjami opublikowanymi przez Główny Inspektorat Weterynarii (stan na dzień 27 marca 2023 r.), w tym roku nie odnotowano jeszcze żadnego ogniska ASF wśród świń w naszym kraju. Oby ten stan utrzymał się jak najdłużej.
* https://agriculture.ec.europa.eu/system/files/2023-01/report-european-pig-refelection-group_en.pdf